GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS | Kredi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| LEE583 | Yapay Zeka ve Etik | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 6.00 | 3.00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, yapay zekâ teknolojilerinin toplumsal, bireysel ve küresel etkilerini etik bir perspektifle değerlendirebilecek bilinçli bireyler yetiştirmektir. Öğrenciler, AI sistemlerinin geliştirilmesi, uygulanması ve kullanımı sırasında karşılaşılan etik sorunları analiz edebilme yetisi kazanırlar.
Dersi Veren Öğretim GörevlisiGörevlileri
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Öğrenci, yapay zekâ teknolojileri ile ilgili temel etik kuramları ve kavramları açıklar. |
| 2 | Öğrenci, yapay zekâ uygulamalarında karşılaşılan etik sorunları analiz eder ve çözüm önerileri geliştirir. |
| 3 | Öğrenci, etik ilkelere uygun olarak yapay zekâ sistemlerinin geliştirilmesine yönelik öneriler sunar. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Temel Bilgi Teknolojileri veya Bilgisayar Bilimleri Giriş Düzeyinde Felsefe veya Etik (tercihen)
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Ders, felsefe, bilişim ve hukuk gibi disiplinlerle bütünleştirilmelidir. Öğrenciler güncel vaka analizleriyle aktif katılım sağlamalıdır. Etik kodların ve yönergelerin (örneğin: EU AI Act, IEEE etik kuralları) incelenmesi teşvik edilmelidir. Uygulamalı tartışma ve senaryo çözümlemeleri içermelidir. Akademik yazım kurallarına uygun etik raporları hazırlatılmalıdır.
Dersin İçeriği
Yapay zekâ teknolojilerine genel bakış Etik teorilere giriş (deontoloji, faydacılık, erdem etiği vb.) AI sistemlerinde etik karar alma Veri gizliliği ve mahremiyet Algoritmik önyargı ve ayrımcılık Otomasyonun istihdam ve ekonomi üzerindeki etkileri Robotik sistemlerde etik sorunlar Yapay zekâda sorumluluk ve hesap verebilirlik Yapay zekâ ile insan hakları arasındaki ilişki Etik ilkelere uygun yapay zekâ tasarımı Yasal düzenlemeler ve politikalar Uluslararası örnekler ve etik tartışmalar Güncel vakalar ve medya analizi Yapay zekâ etiği üzerine grup çalışmaları Uygulamalı etik analiz projesi ve sunumu
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | [OgretimYontemVeTeknikleri] | [OnHazirlik] |
|---|---|---|---|
| 1 | Yapay zekâya giriş ve temel kavramlar | Ders anlatımı, görsel sunum | Yapay zekâ nedir? ile ilgili temel kaynakların okunması |
| 2 | Etik kuramlarına giriş: Deontoloji, faydacılık, erdem etiği | Anlatım, örnek olay tartışması | Seçilen etik teorilerle ilgili özet metinlerin incelenmesi |
| 3 | Yapay zekâda etik karar alma süreçleri | Grup tartışması, örnek senaryo analizi | Etik karar verme modelleri hakkında okuma |
| 4 | Veri gizliliği ve mahremiyet | Tartışma, kısa sunumlar | Kişisel verilerin korunması kanunları hakkında araştırma |
| 5 | Algoritmik önyargı ve ayrımcılık | Vaka analizi, video izleme | Algoritmik önyargı örneklerinin araştırılması |
| 6 | Otomasyonun istihdama etkisi | Tartışma, beyin fırtınası | Robotik otomasyon ile ilgili güncel haberlerin okunması |
| 7 | Robot etiği ve otonom sistemler | Sunum, video destekli ders | Yapay zekâ destekli robotlarla ilgili etik tartışmalar |
| 8 | Ara sınav ve genel tekrar | Test ve yazılı değerlendirme | Önceki haftaların özetlerinin gözden geçirilmesi |
| 9 | Yapay zekâda sorumluluk ve hesap verebilirlik | Vaka incelemesi, sınıf içi tartışma | Şirketlerin AI kullanımında karşılaştığı sorumluluk sorunları |
| 10 | İnsan hakları ve yapay zekâ | Tartışma, grup sunumu | AI’nin insan haklarını nasıl etkilediğine dair makale okunması |
| 11 | Etik ilkelere uygun yapay zekâ tasarımı | Atölye çalışması | Etik yapay zekâ rehberlerinin incelenmesi (örn. IEEE, EU AI Act) |
| 12 | Ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler | Sunumlar, karşılaştırmalı analiz | Türkiye ve AB'deki AI mevzuatının araştırılması |
| 13 | Güncel vakalar ve etik tartışmalar | Vaka sunumu ve sınıf içi tartışma | Güncel AI olaylarının etik yönüyle incelenmesi |
| 14 | Uygulamalı etik analiz projesi | Grup projesi, rapor hazırlığı | Grup içinde görev dağılımı ve proje araştırmaları |
| 15 | Proje sunumları ve genel değerlendirme | Sözlü sunum, geri bildirim | Sunum dosyalarının ve raporun hazırlanması |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 72 | 72 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 76 | 76 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 150 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 2 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | |||
| ÖÇ 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek