GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS | Kredi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| SYB534 | Tanzimat’tan Günümüze Darbeler Tarihi | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 6.00 | 3.00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Bu ders, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte Türkiye’deki askerî müdahalelerin tarihsel, siyasal ve toplumsal bağlamını analiz etmeyi amaçlar.
Dersi Veren Öğretim GörevlisiGörevlileri
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Osmanlı’dan günümüze Türkiye’deki darbelerin tarihsel gelişimini açıklayabilir. |
| 2 | Askerî müdahalelerin siyasal ve toplumsal etkilerini analiz edebilir. |
| 3 | Sivil-asker ilişkilerini tarihsel bağlamda değerlendirebilir. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
YOK
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Bu ders, Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kadar Türkiye'de gerçekleşen askerî müdahaleleri tarihsel ve siyasal bağlamda incelemektedir. Tanzimat döneminden itibaren ordu-siyaset ilişkisi, II. Meşrutiyet ve İttihat ve Terakki dönemi, Cumhuriyet'in kuruluşu sonrası sivil-asker ilişkileri, çok partili hayata geçiş süreci ve bu süreçteki askerî müdahaleler kapsamlı biçimde ele alınacaktır. 1960, 1971, 1980, 1997, 2007 ve 2016 müdahaleleri detaylı olarak incelenirken; darbe-sonrası anayasa değişiklikleri, MGK’nın rolü, askerî vesayet tartışmaları, medya ve kamuoyu etkisi, yargı süreçleri ve demokrasiye etkileri gibi konular da tartışılacaktır. Ayrıca Türkiye'deki darbeler, Latin Amerika ve Ortadoğu gibi diğer bölge örnekleriyle karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | [OgretimYontemVeTeknikleri] | [OnHazirlik] |
|---|---|---|---|
| 1 | Tanzimat Dönemi ve Osmanlı’da Asker-Siyaset İlişkisi | ||
| 2 | II. Meşrutiyet ve İttihat ve Terakki’nin Askerî Rolü | ||
| 3 | 1908-1918 Döneminde Ordu ve Siyaset | ||
| 4 | Cumhuriyetin İlk Yıllarında Ordu-Siyaset İlişkisi (1923–1938) | ||
| 5 | Çok Partili Hayata Geçiş ve Ordu | ||
| 6 | 27 Mayıs 1960 Darbesi | ||
| 7 | 1961 Anayasası ve Ordu | ||
| 8 | 12 Mart 1971 Muhtırası | ||
| 9 | 1980 Askerî Darbesi | ||
| 10 | 1982 Anayasası ve MGK’nın Rolü | ||
| 11 | 28 Şubat 1997 Süreci ve Postmodern Darbe | ||
| 12 | 2007 E-Muhtıra ve Askerî Vesayet Tartışmaları | ||
| 13 | 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi | ||
| 14 | Genel Değerlendirme ve Karşılaştırmalı Perspektif |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
İlber ORTAYLI, İMPARATORLUĞUN EN UZUN YÜZYILI, 1.BASKI, Hil Yayıncılık, İstanbul, 1983. Erhan Afyoncu/Uğur Demir/Ahmet Önal, Osmanlı İmparatorluğu'nda Askeri İsyanlar ve Darbeler, 8. Baskı, Yeditepe Yayınevi, 2023. İstanbul, Necmettin Erbakan Ün., SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, `DARBELER TARİHİ ÖZEL SAYISI`, Cilt: I-II/2016, NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ, Konya, 2017. Cevdet KIRPIK/Can DEVECİ/Tekin Aycan, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Türkiye'de Darbeler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2022. Mehmet Ö. Alkan, OSMANLI'DAN GÜNÜMÜZE DARBELER, TARİH VAKFI YURT YAYINLARI , İstanbul, 2017. Burak Onaran, `Gerici, İlerici, Darbeci... Kuleli Vakası'nı Nasıl bilirsiniz?`, Toplumsal Tarih Dergisi, S. 273, Eylül 2016, s. 50-56. Önder Ege, Fedailer Cemiyeti ve Kuleli Vakasi , Kopernik Yayınları, İstanbul, 2023. Önder Ege,9 Mart 1971: Türkiye'de sol darbe teşebbüsü, , Kopernik Yayınları, İstanbul, 2021. Önder Ege ,Sultan Aziz Döneminde Bir İhtilal Örgütü - Meslek Cemiyeti, Kopernik Yayınları, İstanbul, 2024. Ender Korkmaz, 31 Mart Vakası: Osmanlı Siyasi Hayatının Kırılma Noktası, Kronik Kitap, İstanbul, 2025. H. Bayram Kaçmazoğlu, 27 Mayıs'tan 12 Mart'a Türkiye'de Siyasal Fikir Hareketleri, Doğu Kitapevi, İstanbul, 2013. Kurtul Altuğ , 27 Mayıs'tan 12 Mart'a, Koza yayınları, İstanbul, 1976. İdris Gürsoy, Dokuz Subay Olayı ve Samet Kuşçu, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2012. ABDİ İPEKÇİ/ÖMER SAMİ COŞAR,İHTİLALİN İÇ YÜZÜ-27 MAYIS, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları , İstanbul, 2010. Yeşim Demir, Albay Talat Aydemirin Darbe Girişimleri, Andaç Yayınları, Ankara, 2017. Cemil Koçak, Darbeler Tarihi: 27 Mayıs, 22 Şubat, 21 Mayıs ve 12 Mart, TİMAŞ Yayınları, İstanbul, 20216. Mehmet Ali Birand/Reyhan Yıldız , SON DARBE 28 ŞUBAT , Doğan Kitap Yayıncılık, İstanbul, 2012.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 72 | 72 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 76 | 76 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 150 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| ÖÇ 1 |
| ÖÇ 2 |
| ÖÇ 3 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek