GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS | Kredi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| SYB534 | Tanzimat’tan Günümüze Darbeler Tarihi | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 6.00 | 3.00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, Osmanlı’nın son dönemlerinden başlayarak Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca gerçekleşen askerî müdahaleleri, darbeleri ve darbe girişimlerini tarihsel, siyasal ve toplumsal bağlamlarda incelemektir. Öğrencilerin, darbelerin nedenlerini, süreçlerini ve sonuçlarını anlayarak Türkiye’de sivil-asker ilişkilerini ve demokratikleşme sürecini eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmeleri hedeflenmektedir.
Dersi Veren Öğretim GörevlisiGörevlileri
Dr. Öğretim Üyesi Önder EGE
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Tanzimat Dönemi ve Sonrası Osmanlı Devleti'nde Askeri Müdahalelerin tarihsel sürecini açıklar. |
| 2 | Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze gerçekleşen darbeleri ve darbelerin siyasi, toplumsal etkilerini analiz eder. |
| 3 | Darbelerin nedenleri ve sonuçları hakkında eleştirel düşünme becerisi geliştirir. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Bu ders, Tanzimat dönemiyle birlikte Osmanlı'da başlayan merkezileşme süreci ve askerî bürokrasinin yükselişiyle başlar. II. Meşrutiyet dönemi, 1909 darbesi ve 31 Mart Vakası gibi olaylar ele alınarak Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişte ordunun rolü incelenir. Cumhuriyet döneminde ise 1960, 1971, 1980 askerî darbeleri; 1997 postmodern darbe, 2007 e-muhtırası ve 15 Temmuz 2016 darbe girişimi detaylı olarak işlenir. Ayrıca bu süreçlerin medya, yargı, eğitim ve sivil toplum üzerindeki etkileri değerlendirilir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | [OgretimYontemVeTeknikleri] | [OnHazirlik] |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders anlatımı, Sunum, Tartışma | Makale ve Kitap Okuma | |
| 2 | Ders anlatımı, Sunum, Tartışma | Makale ve Kitap Okuma | |
| 3 | Ders anlatımı, Sunum, Tartışma | Makale ve Kitap Okuma | |
| 4 | 31 Mart Vakası ve Askerî Müdahalenin Meşruiyeti | ||
| 5 | Cumhuriyet’in Kuruluşu ve Askerin Siyasal Rolü | ||
| 6 | 1960 Darbesi: Nedenleri, Süreci ve Sonuçları | ||
| 7 | 1971 Muhtırası ve Yarı-Darbe Dönemi | ||
| 8 | Ara Sınav | ||
| 9 | 1980 Darbesi: Soğuk Savaş, Siyasi Kutuplaşma ve Yeni Anayasa | ||
| 10 | 1997 28 Şubat Süreci: Postmodern Darbe | ||
| 11 | 2007 E-Muhtıra ve Asker-Siyaset İlişkileri | ||
| 12 | 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi: Nedenler ve Sonuçlar | ||
| 13 | Darbelerin Medya, Yargı ve Sivil Toplum Üzerindeki Etkileri | ||
| 14 | Genel Değerlendirme ve Dönem Projesi Sunumları |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
İlber ORTAYLI, İMPARATORLUĞUN EN UZUN YÜZYILI, 1.BASKI, Hil Yayıncılık, İstanbul, 1983. Erhan Afyoncu/Uğur Demir/Ahmet Önal, Osmanlı İmparatorluğu'nda Askeri İsyanlar ve Darbeler, 8. Baskı, Yeditepe Yayınevi, 2023. İstanbul, Necmettin Erbakan Ün., SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, `DARBELER TARİHİ ÖZEL SAYISI`, Cilt: I-II/2016, NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ, Konya, 2017. Cevdet KIRPIK/Can DEVECİ/Tekin Aycan, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Türkiye'de Darbeler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2022. Mehmet Ö. Alkan, OSMANLI'DAN GÜNÜMÜZE DARBELER, TARİH VAKFI YURT YAYINLARI , İstanbul, 2017. Burak Onaran, `Gerici, İlerici, Darbeci... Kuleli Vakası'nı Nasıl bilirsiniz?`, Toplumsal Tarih Dergisi, S. 273, Eylül 2016, s. 50-56. Önder Ege, Fedailer Cemiyeti ve Kuleli Vakasi , Kopernik Yayınları, İstanbul, 2023. Önder Ege,9 Mart 1971: Türkiye'de sol darbe teşebbüsü, , Kopernik Yayınları, İstanbul, 2021. Önder Ege ,Sultan Aziz Döneminde Bir İhtilal Örgütü - Meslek Cemiyeti, Kopernik Yayınları, İstanbul, 2024. Ender Korkmaz, 31 Mart Vakası: Osmanlı Siyasi Hayatının Kırılma Noktası, Kronik Kitap, İstanbul, 2025. H. Bayram Kaçmazoğlu, 27 Mayıs'tan 12 Mart'a Türkiye'de Siyasal Fikir Hareketleri, Doğu Kitapevi, İstanbul, 2013. Kurtul Altuğ , 27 Mayıs'tan 12 Mart'a, Koza yayınları, İstanbul, 1976. İdris Gürsoy, Dokuz Subay Olayı ve Samet Kuşçu, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2012. ABDİ İPEKÇİ/ÖMER SAMİ COŞAR,İHTİLALİN İÇ YÜZÜ-27 MAYIS, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları , İstanbul, 2010. Yeşim Demir, Albay Talat Aydemirin Darbe Girişimleri, Andaç Yayınları, Ankara, 2017. Cemil Koçak, Darbeler Tarihi: 27 Mayıs, 22 Şubat, 21 Mayıs ve 12 Mart, TİMAŞ Yayınları, İstanbul, 20216. Mehmet Ali Birand/Reyhan Yıldız , SON DARBE 28 ŞUBAT , Doğan Kitap Yayıncılık, İstanbul, 2012.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 72 | 72 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 76 | 76 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 150 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| ÖÇ 1 |
| ÖÇ 2 |
| ÖÇ 3 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek