GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS | Kredi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ETIP600.10 | Kırsal Hekimlik | Ders | 6 | 11 | 5.00 | 20.00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Bu stajın temel amacı, intörn doktorların kırsal bölgelerde sunulan birinci basamak sağlık hizmetlerini yerinde gözlemleyerek toplum temelli hekimlik yaklaşımını benimsemelerini sağlamak; koruyucu sağlık hizmetlerinin sahadaki uygulama biçimlerini tanımalarını, gebe-bebek-çocuk izlemlerinden kronik hastalık yönetimine kadar uzanan süreçlerde aktif rol almalarını ve halk sağlığına yönelik saha çalışmalarında sorumluluk üstlenmelerini desteklemektir. Staj süresince intörnler, sadece bireysel hasta bakımı değil, aynı zamanda aile odaklı ve toplumu kapsayan bir sağlık yaklaşımı kazanarak mezuniyet öncesi hekimlik yeterliliklerini güçlendirirler. Ayrıca filyasyon, bağışıklama programları, okul sağlığı taramaları, ev ziyaretleri ve risk gruplarının izlemine yönelik uygulamalarla gerçek saha deneyimi edinmeleri hedeflenir.
Dersi Veren Öğretim GörevlisiGörevlileri
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Kırsal bölgelerde birinci basamak sağlık hizmetlerinin yapısını ve işleyişini tanır. |
| 2 | Gebe, bebek, çocuk ve kronik hasta izlemlerine gözlemci veya uygulayıcı olarak katılır. |
| 3 | Aşılama, tarama ve filyasyon süreçlerinde saha ekibiyle birlikte görev alır. |
| 4 | Ev ziyareti sırasında temel değerlendirme ve danışmanlık becerilerini uygular. |
| 5 | Halk sağlığı verilerinin kayıt ve raporlama süreçlerine katkı sağlar. |
| 6 | Koruyucu hekimlik yaklaşımını benimser ve sosyokültürel farklılıklara duyarlı davranır. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Bulunmamaktadır.
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Kırsal Hekimlik stajında intörn doktorların, klinik uygulamaların yanında kırsal bölgelerde sağlık hizmetinin organizasyonu, veri kaydı ve saha ekipleriyle koordinasyonu gözlemlemeleri önerilir. Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS), Halk Sağlığı Yönetim Sistemi (HSYS) ve e-Nabız üzerinden tarama ve izlem kayıtlarının tutulması, toplumla etkili iletişim kurulması ve saha çalışmaları sırasında karşılaşılan durumların geri bildirim toplantılarında paylaşılması beklenir.
Dersin İçeriği
Kırsal Hekimlik stajı kapsamında intörn doktorlar, kırsal sağlık merkezleri, aile hekimliği birimleri ve toplum sağlığı noktalarında yürütülen koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmetlerini sahada gözlemleyerek uygulamalara aktif olarak katılırlar. Staj sürecinde gebelik izlemi, bebek ve çocuk sağlığı taramaları, aşılama programları, kronik hastalık takip sistemleri, ev ziyaretleri, yaşlı ve engelli birey takibi, okul sağlığı hizmetleri, toplum temelli hastalık taramaları ve bölge sağlık verilerinin raporlanması gibi birinci basamak hekimlik uygulamalarına yer verilir. Ayrıca filyasyon ve toplumda bulaşıcı hastalık kontrolüne yönelik saha çalışmaları, halk sağlığı eğitim etkinlikleri ve riskli gruplara yönelik koruyucu danışmanlık hizmetleri de eğitim içeriğine dahildir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | [OgretimYontemVeTeknikleri] | [OnHazirlik] |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Kırsal bölgelerde sağlık sisteminin organizasyonu Aile Hekimliği ve Toplum Sağlığı Merkezlerinin görev tanımı Birinci basamakta koruyucu sağlık yaklaşımı Sağlık taramaları ve risk gruplarının belirlenmesi Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) ve saha izlem sistemlerine giriş | Aile hekimliği biriminde günlük poliklinik akışının gözlemlenmesi Hasta kabul süreci, kayıt ve yönlendirme aşamalarının izlenmesi Risk grubu hasta (gebeler, bebekler, kronik hastalar) listelerinin incelenmesi Sağlık merkezinde ilk saha değerlendirmesi ve çevresel sağlık gözlemleri Gün sonu kısa vaka değerlendirme oturumu | Yerinde gözlem ve eğitici eşliğinde yapılandırılmış açıklamalar Kısa klinik bilgilendirme oturumu (mikro-seminer) Vaka temelli soru-cevap ve kısa tartışmalar Öğretim üyesi / saha sorumlusu eşliğinde geri bildirim | Birinci basamak sağlık hizmetlerinin temel tanımlarının gözden geçirilmesi Türkiye’de aile hekimliği ve toplum sağlığı sistemi hakkında kısa literatür taraması AHBS / e-Nabız sistemine dair temel bilgi edinme Kırsal bölgede sağlık hizmetine erişimle ilgili sosyokültürel faktörlere dair gözlem niyetiyle hazırlıklı gelme |
| 2 | Birinci basamakta gebelik izlem protokollerinin yapısı Kırsal bölgelerde bebek ve çocuk sağlığı izlem programları Ulusal Aşılama Programı işleyişi ve saha uygulaması AHBS, HSYS ve e-Nabız sistemlerinde veri giriş ve izlem ilkeleri Kırsal bölgelerde risk gruplarının belirlenmesi ve önceliklendirilmesi | Gebe ve bebek izlemlerinin saha ortamında gözlemlenmesi Gözetim altında aşılama seanslarına katılım İzlem kartları, aşı çizelgeleri ve risk listelerinin incelenmesi Veri giriş süreçlerinde sağlık personeli ile birlikte çalışılması Belirli bir hasta grubuna ait izlem formunun hazırlanmasında destek sağlanması | Aile hekimliği ve anne-çocuk birimlerinde gözetimli klinik gözlem Vaka bazlı antenatal ve çocuk izlem senaryoları tartışması Aşılama protokollerinin interaktif şekilde gözden geçirilmesi Gerçek ya da örnek vakalarla veri giriş uygulaması Gün sonu kısa değerlendirme ve geri bildirim oturumu | Gebelik ve çocuk izlem takvimlerinin gözden geçirilmesi Ulusal ve WHO aşı kılavuzlarının incelenmesi Aşı ve izlem formlarının önceden incelenmesi Kayıt sistemlerindeki saha güçlüklerini gözlemlemeye yönelik hazırlık |
| 3 | Kırsal bölgelerde ev ziyareti uygulamalarının amaç ve kapsamı Filyasyon ve bulaşıcı hastalık kontrolünde birinci basamağın rolü Toplum sağlığı taramaları: yaşlı izlem, kronik hastalık taraması, okul sağlığı taramaları Halk sağlığı veri toplama ve raporlama prensipleri Risk gruplarına yönelik koruyucu danışmanlık yaklaşımları | Sağlık ekipleriyle birlikte ev ziyaretlerine katılım Filyasyon sürecinde vaka değerlendirme ve temaslı takibi gözlemi Okul sağlığı taraması veya toplum temelli tarama etkinliğine gözlemci katılım Kronik hasta ziyareti veya yaşlı izlemine ilişkin saha formlarının uygulanması Topluma yönelik kısa bilgilendirme/eğitim oturumunun hazırlanması | Yerinde saha gözlemi (home visit-based observation) Eğitici eşliğinde vaka analizi ve temaslı takibi değerlendirmesi Toplum sağlığı senaryoları üzerinden yapılandırılmış tartışma Halk sağlığı iletişim becerilerine yönelik mikro pratik uygulama Geri bildirim oturumu ve grup değerlendirme | Ev ziyareti ve filyasyon protokollerinin gözden geçirilmesi Toplum sağlığı tarama formlarının incelenmesi Risk iletişimi ve halkla etkili iletişim tekniklerine dair kısa hazırlık Sahada gözlem yapılırken dikkat edilmesi gereken etik ve sosyal hassasiyetlere dair farkındalık geliştirme |
| 4 | Kırsal sağlık hizmetlerinde halk eğitimi ve toplum bilgilendirme stratejileri Birinci basamakta sağlık verilerinin raporlanması ve saha değerlendirme yöntemleri Kırsal bölgelerde sağlık göstergeleri ve hizmet etki analizi Kapanış sunumu hazırlama: vaka, tarama veya saha gözlem raporlarının akademik sunuma dönüştürülmesi Geri bildirim kültürü ve mesleki gelişimde refleksiyonun önemi | Kısa halk sağlığı eğitimi/eğitici broşür ya da bilgilendirme sunumunun hazırlanması (örneğin: aşı reddi, hijyen, kronik hastalık yönetimi) Saha verilerine dayalı mini rapor ya da değerlendirme sunumunun hazırlanması Eğiticiye veya saha sorumlusuna yönelik kısa durum sunumu yapılması Grup içi geribildirim ve değerlendirme oturumuna aktif katılım Saha deneyimine ilişkin bireysel refleksiyon notu yazılması | Sunum hazırlama ve sahaya yönelik basit eğitim materyali tasarımı Geri bildirim temelli grup tartışması Öğretim üyesi eşliğinde vaka/rapor sunumu pratiği Akademik sunum dili ve saha raporlama teknikleri üzerine mikro eğitim Klinik/saha deneyim paylaşımı ve yapılandırılmış değerlendirme oturumu | Sahada gözlem yapılan konulara ait kısa sunum/dosya hazırlığı Toplum sağlığı eğitimi için anlaşılır dilde sunum planı oluşturma Raporlama diline uygun kısa metin yazımı için temel hazırlık Sunum ve geribildirim sürecine aktif katılım niyetiyle planlı gelme |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Staj süresince intörn doktorların, Aile Hekimliği Uygulama Rehberi, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu saha yönergeleri, Bağışıklama Programı Kılavuzu, Gebe-Bebek İzlem Protokolleri ve Temel Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri El Kitabına başvurmaları önerilir. Ayrıca saha çalışmaları sırasında temel sağlık çantası, izlem formları, ev ziyareti değerlendirme formları ve aşı takip çizelgeleri aktif olarak kullanılmalıdır.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Kırsal Hekimlik stajı süresince eğitim; saha ziyareti, aile hekimliği polikliniği uygulaması, gebelik ve bebek izlemi gözlemi, aşılama programına katılım, ev ziyareti ve filyasyon çalışmaları, toplum sağlığı taramaları, halk eğitimi etkinlikleri, vaka sunumu ve geri bildirim oturumları ile yürütülür. Eğitim yöntemi olarak yerinde gözlem, uygulamalı katılım, vaka temelli tartışma ve eğitici geri bildirimi esas alınır.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Uygulama/Pratik | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 100 | |
Staj Durumu
Kırsal Hekimlik stajı, dış kurumlarda yürütülen zorunlu bir stajdır ve toplam 4 hafta sürer. Eğitim süreci, birinci basamak sağlık kuruluşlarında gözlem ve saha uygulamaları temelinde planlanır. İntörn doktorların sahada aktif sorumluluk alarak toplum sağlığı hizmetlerine katılması ve kırsal sağlık sistemine uyum sağlaması beklenir.
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Uygulama/Pratik | 1 | 130 | 130 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 130 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 | PÇ 17 | PÇ 18 | PÇ 19 | PÇ 20 | PÇ 21 | PÇ 22 | PÇ 23 | PÇ 24 | PÇ 25 | PÇ 26 | PÇ 27 | PÇ 28 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 2 | 5 | 5 | 1 | 1 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 2 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 2 | 5 | 5 | 1 | 1 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 3 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 2 | 5 | 5 | 1 | 1 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 2 | 5 | 5 | 1 | 1 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 5 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 2 | 5 | 5 | 1 | 1 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 6 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 2 | 5 | 5 | 1 | 1 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 5 | 5 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek