.png){kind=spacer}
GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS | Kredi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| EESB302 | Spor Genetiği | Ders | 3 | 6 | 4.00 | 2.00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Spor genetiği dersinin amacı, öğrencilere genetik bilgilere dayalı spor performansı ve yetenekleri hakkında temel bilgiler sunarak, genetik faktörlerin sporcuların performansları üzerindeki etkilerini anlamalarına yardımcı olmaktır.
Dersi Veren Öğretim GörevlisiGörevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Eda BAYTAŞ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Spor genetiğinin temel kavramlarını ifade edebilir |
| 2 | Spor performansını etkileyen genetik faktörleri ifade edebilir. |
| 3 | Genetik varyasyonların sporcu performansına etkilerini açıklayabilir |
| 4 | Spor genetiği araştırmalarında kullanılan yöntemleri öğrenir. |
| 5 | Genetik testlerin sporcu performansı ve potansiyeli üzerindeki etkilerini değerlendirebilir. |
| 6 | Spor genetiği ve antrenman programları arasındaki ilişkiyi kurabilir, antrenman programlarını analiz edebilir. |
| 7 | Sporcularda genetik danışmanlık ve kişiselleştirilmiş antrenman programları konularını öğrenme. |
| 8 | Genetik faktörlerin spor yaralanmaları üzerindeki etkilerini analiz edebilir ve yaralanma riskini azaltmaya yönelik stratejiler geliştirebilir. |
| 9 | Spor genetiği alanındaki araştırmaların etik boyutlarını tartışabilir ve genetik bilgilere dayalı karar verme süreçlerini ele alabilir. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Genetik özelliklere göre kişiselleştirilmiş antrenman ve beslenme programları geliştirmeyi öğretmek, spor yaralanmalarının genetik yatkınlıklarını analiz ederek sakatlık risklerini azaltmaya yönelik stratejiler geliştirmek, spor genetiği alanındaki güncel araştırmaları takip etmelerini sağlamak ve bu bilgileri pratikte uygulamayı teşvik etmek, genetik testlerin kullanımı ile ilgili etik sorunları tartışmak ve bilinç oluşturmak ile spor genetiği alanında kariyer fırsatlarını tanıtmak ve öğrencileri bu alanda profesyonel olarak gelişmeye teşvik etmektir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | [OgretimYontemVeTeknikleri] | [OnHazirlik] |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Spor genetiğinin tanımı, tarihçesi, önemi ve temel kavramlar: fenotip, genotip, kromozom, gen ve allel kavramları, kromozomlar, karyotip | Genetik kavramları açıklayan posterler hazırlama. Öğrenciler, fenotip, genotip, kromozom gibi kavramları içeren görsel materyaller oluştururlar. | Anlatım, tartışma, sunum. | |
| 2 | DNA yapısı, genlerin işlevi, genetik çeşitlilik ve spor performansındaki rolü. | DNA molekülü modeli yapımı. Öğrenciler, çeşitli materyaller kullanarak DNA yapısını fiziksel olarak temsil ederler. | Anlatım, görsel materyaller. | |
| 3 | Genetik Çeşitlilik ve Spor Performansı Genetik polimorfizmler, spor performansını etkileyen gen varyasyonları. | Genetik polimorfizmlerin analizi. Öğrenciler, belirli bir polimorfizmi incelemek için örnek DNA dizilimlerini analiz ederler. | Sunum, vaka analizi. | |
| 4 | Genetik Testler ve Uygulamaları. Genetik testlerin türleri, sporcularda kullanımı, etik ve bilimsel sınırlamalar. | Genetik polimorfizmler üzerine grup çalışmaları. Öğrenciler, belirli bir polimorfizmi araştırarak sunum hazırlarlar. | Anlatım, tartışma, örnek olay incelemesi. | Genetik testlerin türleri hakkında bilgi toplama. |
| 5 | Aerobik ve Anaerobik Performans: Genetik Etkiler. Aerobik kapasiteyi ve anaerobik gücü etkileyen genetik faktörler. | Aerobik ve anaerobik aktivitelerin karşılaştırılması. Öğrenciler, belirli egzersizler yaparak performanslarını ölçerler ve sonuçları analiz ederler. | Anlatım, tartışma, örnek olay incelemesi. | |
| 6 | Kas Yapısı ve Genetik Faktörler Kas tipleri (hızlı ve yavaş kasılan lifler), genetik belirleyiciler ve spor performansı. | Laboratuvarda veya kadavra üzerinde kas yapısı, kas lif tiplerinin incelenmesi | Sunum, görsel materyal kullanımı. | |
| 7 | Spor Yaralanmaları ve Genetik Yaralanma riskini artıran genetik faktörler ve önleyici yaklaşımlar. | Spor yaralanmalarının genetik faktörlerle ilişkisini araştırmak için simülasyon çalışmaları. Öğrenciler, farklı yaralanma senaryolarını inceleyerek genetik etkileri analiz ederler. | Anlatım, vaka çalışması. | |
| 8 | Ara sınav | - | 7 haftalık konu tekrarı | |
| 9 | Genetik ve Beslenme İlişkisi Genetik faktörlerin beslenme üzerindeki etkileri ve sporcular için kişiselleştirilmiş beslenme programları. | Öğrenciler, genetik faktörlerin beslenme üzerindeki etkilerini araştırarak bir beslenme planı hazırlarlar. Genetik faktörlerin beslenme üzerindeki etkilerini incelemek için besin analizi. Öğrenciler, belirli gıdaların genetik içeriklerini araştırarak bir rapor hazırlarlar. | Anlatım, grup tartışması. | Genetik faktörlerin beslenme üzerindeki etkileri üzerine makaleler okumaları. |
| 10 | Gen Dopinginin Tanımı ve Etkileri Gen dopinginin ne olduğu, etkileri, etik sorunlar ve yasal düzenlemeler. | Gen dopinginin etkilerini simüle eden senaryo çalışmaları. Öğrenciler, gen dopinginin spor performansına olan etkilerini tartışmak için veri toplarlar. | Anlatım, etik tartışma. | Gen dopinginin etkileri hakkında bilgi edinmeleri için makaleler okumaları. |
| 11 | Icarus Filmi Üzerine Tartışma "Icarus" filmi üzerinden doping uygulamaları, genetik doping ile ilişkisi ve etik tartışmalar. | Filmden elde edilen verilerin analizi. Öğrenciler, "Icarus" filmindeki genetik ve etik temaları inceleyerek sonuçlar çıkarırlar. | Film analizi, grup tartışması. | |
| 12 | Genetik Modifikasyon ve Spor Genetik modifikasyonun spor üzerindeki etkileri ve gelecekteki uygulamaları. | Genetik modifikasyon tekniklerinin simülasyonu. Öğrenciler, genetik modifikasyonun spor üzerindeki etkilerini incelemek için çeşitli senaryolar oluştururlar. | Anlatım, tartışma, örnek olay incelemesi. | Genetik modifikasyon üzerine güncel makaleler okuma. |
| 13 | Spor Genetiği Araştırmaları ve Gelecek Güncel araştırmalar ve spor genetiğinin gelecekteki potansiyel uygulama alanları. | Genetik testlerin simülasyonu. Öğrenciler, belirli genetik testlerin nasıl yapıldığını simüle ederek sonuçları yorumlarlar. | Anlatım, grup tartışması, araştırma sunumları. | Spor genetiği ile ilgili güncel araştırmaları inceleme. |
| 14 | Vaka Çalışmaları ve Tartışmalar Gerçek vaka çalışmaları üzerinden genetik faktörlerin spor performansına etkileri tartışılır. | Gerçek vaka çalışmaları üzerinde laboratuvar analizi. Öğrenciler, belirli bir vaka ile ilgili verileri toplar ve analiz ederler. | Vaka analizi, grup tartışması. | Vaka analizi, grup tartışması. |
| 15 | Final sınavı | Sınav | Yazılı Sınav tekniği | Tüm ders notlarının gözden geçirilmesi. |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
-Bouchard, C., & Rankinen, T. (2001). Individual differences in response to regular exercise. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(6), S400-S411. https://doi.org/10.1097/00005768-200106001-00001 -Maughan, R. J., & Burke, L. M. (2012). Sports nutrition: A practice manual for professionals. Human Kinetics. -Joyner, M. J., & Coyle, E. F. (2008). Endurance exercise performance: The physiology of champions. The Journal of Physiology, 586(1), 35-44. https://doi.org/10.1113/jphysiol.2007.142082 -National Institutes of Health. (2020). Genetics of exercise and physical activity. National Library of Medicine. https://medlineplus.gov/genetics/understanding/traits/exercise/ -American College of Sports Medicine. (2019). Genetics and athletic performance. https://www.acsm.org/docs/default-source/files-for-resource-library/genetics-and-athletic-performance.pdf - World Anti-Doping Agency. (2021). The World Anti-Doping Code. https://www.wada-ama.org/en/what-we-do/the-code
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 80 |
| Derse Katılım | 1 | 20 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Final Sınavı | 1 | 5 | 5 |
| Tartışma | 4 | 10 | 40 |
| Rapor Hazırlama | 2 | 6 | 12 |
| Rapor Sunma | 2 | 10 | 20 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 112 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 2 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 1 | 3 | 3 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| ÖÇ 2 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 3 | 1 | 5 | 1 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| ÖÇ 3 | 5 | 3 | 1 | 5 | 5 | 4 | 2 | 5 | 1 | 5 | 3 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 2 | 5 | 5 | 4 | 1 | 5 | 2 | 5 | 3 | 1 | 2 | 1 | 4 | 1 |
| ÖÇ 5 | 5 | 5 | 2 | 5 | 5 | 4 | 1 | 5 | 2 | 5 | 3 | 1 | 2 | 1 | 4 | 1 |
| ÖÇ 6 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 | 1 | 5 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| ÖÇ 7 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 3 | 5 | 2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 |
| ÖÇ 8 | 5 | 3 | 2 | 5 | 5 | 4 | 3 | 5 | 3 | 5 | 2 | 1 | 2 | 1 | 3 | 1 |
| ÖÇ 9 | 5 | 4 | 2 | 5 | 5 | 4 | 1 | 4 | 1 | 5 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek