GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı


Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS Kredi
EGRF121 Temel Çizim Ders 1 1 0 3.00

Lisans





1 Tasarım sürecinin temelini oluşturan çizim malzemelerinin, ayrıca füzen-sangin gibi alternatif çizim malzemelerinin kullanımına dair teknik bilgiye sahiptir. Üç boyutlu düşünme, soyutlama yapma yeteneğine sahiptir.
2 Söz konusu malzemeleri etkili bir biçimde kullanarak desen çizebilir; malzemelerle sanat ve tasarım tarihinde oluşturulmuş örnek çalışmalar hakkında bilgi ve fikir sahibidir.
3 Tasarımda gerekli olan ritim, denge, hiyerarşi, örüntü, oran-orantı, boşluk, vurgu, hareket, kontrast gibi temel tasarım prensiplerini-temel bilgileri etkin bir biçimde kullanma becerisine ve bilgisine sahiptir.
4 Kompozisyon türleri, Klasik kompozisyon ve Barok kompozisyon hakkında bilgi sahibidir, bu bilgilerini çizimlerini kurgularken kullanabilir.
5 Perspektif türleri ile perspektife dair temel kavramlar hakkında bilgi sahibidir; Temel geometrik formlardan yola çıkarak kompozisyon oluşturabilir.
6 Işık-gölge, ton, lokal ton, açık-koyu, plan, proporsiyon, espas-boşluk gibi ilkeleri gözeterek yüzey üzerinde üç boyut algısı yaratacak çizimler yapabilir.
7 İnsan bedeninin oranları hakkında bilgi sahibidir. Kadın ve erkek tors çizimlerinde bu bilgilerini kullanabilir.



Yok



Hafta Teorik Uygulama [OgretimYontemVeTeknikleri] [OnHazirlik]
1 Desen (design) kavramı-kağıt üzerinde düşünme, tasarlama anlamlarına gelir. Çizime dayalı plastik bir anlatım biçimidir. Yüzey üzerinde kalemin bıraktığı tek bir nokta ile derinlik yanılsaması başlar. Kağıt-yüzey üzerinde derinlik-espas yaratma becerisi, çizgi, ton, lokal ton (nesnenin, figürün yahut soyut alanların kendi tonu) gibi temel elemanların kullanımında teknik beceri geliştirmeyi gerektirir. Desen, tarihin ilk çağlarından beri insanlığın en önemli iletişim aracı olmuş ve düşüncelerini gerçekleştirme fonksiyonunu yerine getirmiştir. Desen in-sanın hayal gücünü gerçeğe dönüştürmenin en önemli ve etkili aracıdır ve resim sanatının ve tasarımın temelidir. İlk hafta uygulama yapılmaz, dersin içeriği ile ilgili bilgi verilir.
2 Çizgi nedir sorusunun cevabı aranır; çizgi çalışmaları yapılır. Çizim malzemeleri tanıtılır. Desenin başlıca aracı çizgidir. Çizgi nesnel olarak geometrik bir elemandır. Nesnel olarak çizgi görsel anlatımın temel öğelerinden biridir ve görsel değer taşır. Çizim ile üç boyutlu formları iki boyutlu yüzey üzerine aktarabiliriz. Bunun yanında çizimde başarılı olmak için sadece çizim tekniklerini iyi uy-gulamak değil, konuyu gözlemleme, desenin ana şemasını oluşturma, oran-lama yapabilme becerisine de sahip olmak gerekir. Bu nedenle sanatla ilgili her konuda önce gözün eğitimi çok önemlidir. Bu derste çeşitli desen malzemeleri tanıtılarak bu malzemelerin kullanımında nelere dikkat edileceği üzerinde durulacak, ayrıca çizgi alıştırmaları ilgili konular ele alınacaktır. Desen kaleminin kullanım becerisini geliştirmeye yönelik çizgisel alıştırmalar yapılır. Resim kalemi ile farklı boyutlarda ve seri hareketlerle daireler çizilir. Farklı yönlerde çizgilerle –spiral, zig-zag, elips, daire gibi- kağıdın yüzeyi doldurulur.
3 Düz çizgi ve diyagonel çizgilerden oluşan eskizlerin nasıl yapılacağına dair açıklamalarda bulunulur. Temel elemanlarla oluşturulan figüratif yahut soyut tasarımların gerçekleştirilebilmesi için ilk olarak çizginin kontrollü kullanımını sağlayacak çizgi çalışmaları yapılır. Resim kağıdına aşamalar halinde ve üst üste binecek şekilde ilk önce dikey, ardından yatay ve son olarak diyagonal çizgiler çizilir.
4 Nesnelerin ışık alan alanları ile gölgede kalan alanları arasında kalan kısımları hassas bir geçişle birbirine bağlayan değerlerin hepsine ton denir. En açık ton değerinin, en koyu ton değerine doğru çeşitli orta tonlarla götürülmesi ile elde edilen skalaya Ton Skalası ya da Ton Çubuğu denir; açıktan koyuya derecelendirilen griler skalası olarak da tanımlanabilir. Farklı ton değerleri elde etme becerisi geliştirilerek malzeme üzerinde teknik hakimiyet kurulması sağlanır. Çizginin ve tonun farklı değerlerdeki kullanımı ile cismin görünümü optik ve matematik olarak ifade edilir. Lokal ton, belirli bir objeye has, o objenin karakterine ve rengine özgü tondur. Doğada nesneleri görmemizi sağlayan şey ışıktır. Işık, şiddetine ve farklı geliş yönlerine göre nesne üzerinde kırılarak çeşitli değerler yaratır. Desende atmosfer etkisi ışığın belirli kullanım yöntemleri ile verilir. Yüzey üzerinde nesnelerin hacimselliklerinin ve doğada gördüğümüz karakteristik özelliklerinin (düz, kıvrımlı, içbükey, vb.) verilmesinde ışık-gölgenin (Chiaroscuro) efektif kullanımı büyük rol oynar. Işık, nesnenin bütün kısımlarını aynı şekilde aydınlatmaz; dolayısıyla açık-orta-koyu ton (degrade) değerler meydana gelir. Desen kalemleri kullanılarak Ton Skalası yapılır. Resim kağıdına yan yana altı adet kutu çizilir. Daha sonra açıktan koyuya doğru her bir kutu bir diğerinden bir ton koyu olacak şekilde tonlamaya geçilir. Her bir kutuda dikey, yatay ve diyagonal (çapraz) çizgiler kullanılarak ton değerleri oluşturulur.
5 Perspektif, nesnelerin görünümünü düz bir yüzeyde üç boyut yanılsaması oluşturacak şekilde gözlemcinin bakış açısından göstermeye yarayan bir izdüşüm tekniğidir. Doğada nesnelerin gözlemciden uzaklaştıkça küçülmesi, degrade olması prensibine dayalıdır. Çizgi ve hava perspektifi olmak üzere iki temel yöntem uygulanır. Perspektif uygulama becerisini geliştirmeye yönelik çizimler gerçekleştirilecektir. Temel olarak tek ve çift kaçış noktalı perspektif çizimler üzerinde durulacak, bu doğrultuda çizimler yapılacaktır. Ağırlıklı olarak lineer-doğrusal perspektife dayalı çizimler yapılacaktır.
6 Tek kaçış noktalı perspektifin kullanımına yönelik çizimler Çift kaçış noktalı perspektifin kullanımına yönelik çizimler - Işık-gölgenin perspektif kullanımı incelenir. Uzayıp giden bir yolun ortasından bakıldığında yol ve yandaki direkler ve ağaçlar ileride birleşiyormuş gibi görünür. Buna benzer bir görüntü veren perspektife merkezi perspektif denir. Bu perspektif çiziminde, çizgilerin hepsi tek bir noktada (kaçış noktası) birleşirler. Çift kaçış noktalı perspektif çizimler, ufuk çizgisi üzerinde iki farklı kaçış noktası baz alınarak gerçekleştirilir. Bir tane tek kaçışlı perspektife, bir tane de çift kaçışlı perspektife örnek oluşturacak şekilde, ufuk çizgisinin altında, üstünde ve üzerinde yer alan küp ve dikdörtgen prizmalar çizilir.
7 Kompozisyon, nokta, çizgi, yön, biçim, aralık, doku, değer, hareket, ışık-gölge gibi birçok öğenin belirli bir düzen dahilinde bir araya getirilmesi ile kurulur. Kompozisyon oluşturulurken bütüne hizmet eden parçaların aynı zamanda birbirleri ile de uyumlu olmaları, bütün içinde çeşitlilik oluşturmaları sağlanmalıdır. Ele alınan kompozisyonun odak noktası, denge, ritm ve zıtlık gibi öğeler gözetilerek kağıt üzerine yerleştirilmesi, yatay, dikey ve diyagonel doğruların yardımıyla sağlanır. Başarılı bir kompozisyonda görsel ağırlıkları olan öğelerin eşit dağılımıyla denge unsurunun yakalanması hedeflenir. Kompozisyon kurallarına uygun obje kompozisyonu kurularak çizim yapılır. Basit geometrik formlarla iki adet kompozisyon kurulur. Çalışmalarda kompozisyon, ışık-gölge ve oran-orantı kuralları gözetilir. Kompozisyonda bir küp yahut dikdörtgen prizma, bir küre ve bir silindir yer alır. 2. kompozisyon da aynı kurallara göre çizilir; küp, küre ve silindire ek olarak üçgen prizma, koni ve üç boyutlu çokgen eklenir.
8 VİZE
9 Daire, küre ve silindirik formların perspektif kurallarına göre doğru bir biçimde çizilmesine yönelik uygulamaların yapılması hedeflenir. Silindirik nesnelere sadece tam tepeden bakıldığında tam bir daire görünür. Daireye hafif yandan belli bir açı ile baktığımızda daire şekli daralır ve elipse dönüşür. Bu durum dairenin perspektif görünüşü olarak tanımlanır. Bu hafta öğrenilen daire, küre ve silindirik formlar ile daha önce öğrenilmiş olan dikdörtgen prizma ve küp gibi formların birlikte kullanıldığı kompozisyonlar oluşturularak bu formların yoğun bir biçimde etüd edildiği projeler gerçekleştirilir.
10 Kübik formlardan hareketle modül kullanarak çizgisel nesne çizimleri ile kübik-geometrik formlardan hareketle basit köşeli formların çizimleri, oran-orantı çalışmalarının gerçekleştirilebilmesi hedeflenir. Oran-orantı (proporsiyon), parçaların hem birbirleri ile hem de bütünle ilişkilerinin kurulmasını sağlayan bir unsurdur. Antik Yunan'dan bu yana güzellik, çizime konu edilen biçimin oranlarında, bu oranlar arasındaki denge ve simetride bulunur. Daha önce etüt edilmiş temel geometrik formlara dayalı soyut konstrüksiyonlar üzerinde obje çizimleri şekillendirilir; bu ilke doğrultusunda obje etütleri gerçekleştirilir. Basit geometrik formlara referans veren sandalye (dikdörtgen prizma) top (küre) ve şişe (silindir) gibi objeler kullanılarak obje kompozisyon gerçekleştirilir. Kompozisyon, ışık-gölge, oran-orantı, perspektif gibi kurallar gözetilecek; ayrıca her bir nesnenin karakteri-dokusu detaylı bir biçimde etüt edilecek; örneğin sandalyenin ahşap, topun plastik ve şişenin cam dokusu vurgulanır.
11 Doku çalışmalarında cam, ahşap, kumaş (drape) gibi farklı kimyasal ve biyolojik yapıdaki organik ve inorganik nesnelerin dokusal özelliklerini yansıtmaya yönelik çizimler gerçekleştirilir. Doğadaki bütün nesnelerin parlaklık, matlık, saydamlık gibi kendilerine has, farklı bir doku yapıları vardır. Düz ve parlak yüzeylerde dokunsal hacimler yerlerini düzlüğe terk ederler. Bu bakımdan doku hem üç boyutlu, hem de iki boyutlu özellikler gösterir. Nesnenin dış yüzeyinde dokunma ve görme duyularıyla hissedilebilen karakteristik özellikleri, belirli bir nesnenin yarattığı görsel etkiyi resim yüzeyi üzerinde yansıtmaya yönelik çizimler yapılacaktır. Nesnelerin dokusunu taklit etmeye yönelik çizimlerin gerçekleştirilmesi hedeflenir. Vanitas resminde olduğu gibi geçicilik ve ölümü simgeleyen kum saatleri, ayna, kuru kafalar ve mum gibi objeler kullanılarak obje kompozisyon gerçekleştirilir.
12 Bu derste tors ve heykel tanımları, tors çiziminde ölçü, oran, tors çizim uy-gulamaları ve tors çizerken dikkat edilecek noktalar ele alınacaktır. Yüzyıllar boyu insan bedeni, uygarlıkların başlıca ifade konularından bir olmuştur. Bilimi ve yeni buluşları kültür gelişmesinin temeli kabul eden top-luluklar en yoğun uğraşlarını insan bedenini incelemekte vermişlerdir. Antik Yunan ve Roma Uygarlığı kusursuzluğu, kadın ve erkeği tanrılaştırmakla elde etti. Kusursuz görünen matematik oranlar ve ideal ölçülere uygun bir figür oldu. Bu dönemdeki eserler sanatsal açıdan bugün dahi benzersiz kabul edilmektedir. Kontrapost duruş ve anatomik özellikler göz önünde bulundurularak kadın ve erkek tors çizimleri yapılır.
13 El-kol, ayak-bacak çizimleri üzerinde fazlaca eskiz çalışmaları yapmak gere-kir. Çizime başlamadan önce çizilecek detay dikkatlice gözlemlenerek ana hatları ile çizilmelidir. Çizilecek kısım bir bütün olarak görülmeli, fakat bunu yaparken parça ile bütün arasındaki ilişki de dikkate alınmalıdır. Bu derste ideal insan figürü detaylarının ölçüleri doğrultusunda bilgiler ve örnekler verilecektir. Bu ölçülerin her insanda farklılık gösterebileceği unutulmamalıdır. Bu derste el çizimi üzerine yapılan açıklamalar doğrultusunda anatomik özellikleri göz önünde bulundurularak el çizimi yapılır.
14 İnsan başı çiziminde başın ve yüzün oranlarını bilmek çizim yaparken büyük kolaylıklar sağlayacaktır. İnsan başının karşıdan görünüşünde ortadan geçen düşey çizgi ile simetri sağlanarak, profilden görünüşte yatay ve dikey ovaller kullanılarak her iki görünüş de çizilebilir. Başın hafif yan dönüşlerinde truvakar görünüşü veya başın aşağı, yukarı duruşlarındaki görünüşler çizilir. Başın farklı duruşlarının ele alındığı çizimler perspektif kurallarına uygun olarak gerçekleştirilir. Bu derste başlangıç olarak yüzün oval çizimi yapıldıktan sonra yüzün ayrıntıları belirlenen oranlar üzerine yerleştirilir.
15 FİNAL



Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri Adet Değer
Ara Sınav 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Adet Değer
Final Sınavı 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60


Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav 1 2 2
Final Sınavı 1 1 1
Proje Hazırlama 10 10 100
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 7 1 7
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 7 7 49
Ev Ödevi 7 7 49
Toplam İş Yükü (saat) 208

PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17
ÖÇ 1
ÖÇ 2
ÖÇ 3
ÖÇ 4
ÖÇ 5
ÖÇ 6
ÖÇ 7
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek